VFD Soft Starter arasındaki farklara geçmeden önce girizgah yapmak gerekebilir.
Endüstriyel tesislerde motor kullanımı oldukça fazladır. Hatta üretilen elektriğin yaklaşık %-40’lık bir kısmı burada harcanmaktadır. Bunun yanında bir tesisin elektrik tüketiminin yaklaşık %70’lik kısmını da motorlar oluşturmaktadır. Bu sebeple, motor verimliliklerine önem vermek gerekmektedir. Verimlilik ile ilgili bir yazı yazacağım geniş bir içerik hazırlayacağım.
Tesislerde motorların kontrollerinin gerçekleştirilmesi için çeşitli yol verme yöntemleri mevcuttur. Örneğin; doğrudan yol verme, yıldız üçgen yol verme, sürücüler (vfd soft starter vb.) gibi motora yol vermek mümkün.
VFD Soft Starter tekniklerine girmeden önce elimizdeki motora yol verme tekniğini neye göre belirleyeceğimizi netleştirmeliyiz. Elbette ki burada ekonomik bir bakış açısıyla değerlendirmek gerektiğini de unutmamak gerekir. Tabii tek kriter o olmamalıdır. Çünkü amaca da bu yöntemin uyması gerekecektir. Öncelikle VFD Soft Starter nedir bir bakalım.
VFD Nedir?
İsminde de anlaşıldığı gibi frekans ile motorun dönüş hızının ayarlanabilmesi olarak ifade edebiliriz. Sürücüleri üzerindeki panelle kolayca programlayabiliriz. Programlama ile kalkış, duruş sürelerini ayarlayabiliriz. Frekans aralıkları gibi parametreleri değiştirebiliriz. Bunun yanında bir çok kontrol mekanizması da mevcuttur. Hız kontrol sürücü hakkında diğer yazıma buradan ulaşabilirsiniz. Peki ben nerede VFD kullanmalıyım.
Şöyle ki, bir motoru dışarıdan aldığınız bir analog veriye göre dönüş hızını programlamak istiyorsunuz. Burada kesinlikle doğrudan, yıldız üçgen veya soft starter gibi bir yöntem kullanmazsınız. Analog bir değere göre motorun hızını kontrol etmek istediğimiz için VFD kullanırız. Analog sinyalden 4-20mA gibi bir değer gelecek ve programlanan frekans aralığına göre skala ederek gelen değer işlenecektir.
VFD, hem motorun hız kontrolünde hem de tüketim kontrolünde iyi bir çıktı vermektedir. Bu sebeple işletmelerin çoğunda görmek mümkündür. Enerjinin verimli kullanımı önem arz etmektedir. Bu konuda da Enerji Verimliliği Kanuna göre yıllık enerji tüketimi 1000 TEP ve üzeri olan tesisler her 4 yılda bir enerji etüdü yaptırmaları zorunluluğu vardır. Aynı zamanda bu tesisler ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Belgesi alması zorunludur.
Soft Starter Nedir?
Soft Starter, isminde de anlaşılacağı gibi yumuşak yol verici olarak adlandırılmaktadır. Bir VFD gibi çalışmamaktadır. Soft starterın amacı, motorun torkunu azaltarak daha kararlı bir şekilde ivmelenmesini kademeli olarak gerçekleştirmesi şeklinde ifade edebiliriz. Buradaki amacımız motorun kalkış ve duruş anındaki durumunu sınırlayarak sorunları ortadan kaldırmaktır.
Motor özelliklerine göre bağlantı şekillerinde değişkenlik olacaktır. Yıldız bağlantı şeklinde veya üçgen bağlantı şekline göre değişiklik olmaktadır.
VFD Soft Starter Arasındaki Farklar Nelerdir?
VFD ve Soft Starter gibi motora yol verme yöntemlerini kısaca açıklamaya çalıştım. Yaptığı işler her ne kadar ortak bir amaç için gözüküyor olsa da farklılık mevcuttur.
- VFD, hız kontrol işlemini gerçekleştirmektedir.
- Soft Starter doğrudan motorun kalkış anındaki kontrolünün sağlanması amaçlanarak kullanılmaktadır.
- VFD ile motorun dönüş hızının bir değişkene bağlı olarak frekansı değiştirilerek dönüşündeki değişimi sağlanabilmektedir.
- Soft Starter ise yumuşak kalkış ve duruş sağlamak amaçlı kullanılan bir yöntemdir.
