IEC (International Electrotechnical Commission – Uluslararası Elektroteknik Komisyonu) Bölüm 61131-3 Standardının bir parçası olan 5 programlama dili mevcuttur. Bu IEC Standardı, PLC’leri ve dillerini standartlaştıran bazı temel kurallara izin verir. Tüm bu popüler PLC Programlama Dillerine daha yakından bakalım.
İçindekiler
En Popüler PLC Programlama Dilleri Nelerdir?
En popüler 5 PLC Programlama Dilleri;
- Merdiven Diyagramı (LD – Ladder Diagram)
- Sıralı Fonksiyon Tabloları (SFC – Sequential Function Charts)
- Fonksiyon Blok Diyagramı (FBD – Function Block Diagram)
- Yapılandırılmış Metin (ST – Structured Text)
- Talimat Listesi (IL – Instruction List)
Yukarıda yer alan PLC programlama dilleri hakkında biraz gösterelim.
Ladder Diyagram (LD)
Ladder (merdiven) Diyagramı orijinal olarak, süreçleri kontrol etmek için anahtarlar ve mekanik röleler gibi fiziksel cihazları kullanan röle mantığından modellenmiştir. Ladder (merdiven) Diyagramı, onları etkinleştirmek için bir elektrik sinyaline ihtiyaç duyan fiziksel cihazlar dışında hepsini değiştirmek için dahili mantığı kullanır.
Ladder (merdiven) Diyagramı, röle-mantık şemalarında elektrik bağlantısını temsil eden iki dikey raylı yatay basamaklar şeklinde inşa edilmiştir. İster mantıksal ister fiziksel olsun, çıktı koşullarını etkilemek için gerekli tüm giriş koşullarını programlayabilirsiniz.
Ladder Diyagram Avantajları
Merdiven Diyagramı dilinin başlıca avantajları şunlardır:
- Basamaklar, organize edilmesini ve takip edilmesinin kolay olmasını sağlar.
- Ayrıca, kolayca görülebilen yorumları belgelemenizi sağlar.
- Çevrimiçi düzenlemeyi çok başarılı bir şekilde destekler.
Ladder Diyagram Dezavantajları
Başlıca dezavantajı, hareket veya gruplama gibi programlamayı zorlaştırabilecek bazı talimatların mevcut olmamasıdır.
Bir sonraki PLC Programlama Dili, grafiksel bir programlama türü olan Sequential Function Charts’dır.
Sequential Function Charts (SFC)
Akış şemalarıyla ilgili herhangi bir deneyiminiz varsa, bu PLC programlama dili size tanıdık gelecektir. Sequential Function Charts yani Sıralı Fonksiyon Tablolarında, nihai sonuçlarınıza ulaşmak için adımları ve geçişleri kullanırsınız.
Adımlar, programınızda önemli bir işlev görevi görür. Bu adımlar, onları gerçekleşecek şekilde programladığınızda gerçekleşen eylemleri barındırır. Bu karar, zamanlamaya, sürecin belirli bir aşamasına veya bir ekipmanın fiziksel durumuna dayalı olabilir. Geçişler, doğru veya yanlış koşullarını ayarlayarak bir adımdan diğerine geçmek için kullandığınız talimatlardır.
Geleneksel akış şemalarından farklı olarak, Sequential Function Charts yani Sıralı Fonksiyon Tablolarında birden çok yolu olabilir. Aynı anda birden çok adımı başlatmak için dalları kullanabilirsiniz.
Sequential Function Charts Avantajları
Sequential Function Charts yani Sıralı Fonksiyon Tabloların avantajlarından birkaçı şunlardır:
- İşlemler, sorun gidermeyi daha hızlı ve daha kolay hale getirebilecek ana adımlara bölünebilir.
- Bir ekipmanın nerede arızalandığını görmek için mantığa doğrudan erişiminiz var.
- Tek tek mantık parçalarının tekrarlanan yürütmelerini kullanma yeteneği nedeniyle mantığı tasarlamak ve yazmak daha hızlı olabilir.
Sequential Function Charts Dezavantajları
Sequential Function Charts yani Sıralı Fonksiyon Tabloların avantajlarını düşündüğünüzde bile bu PLC Programlama Dili her zaman her uygulamaya uymayabilir.
Şimdi üçüncü PLC Programlama Dilimize geçiyoruz.
Function Block Diagram (FBD)
Aynı zamanda grafiksel bir dil türü olan Function Block Diagram (Fonksiyon Blok Diyagramı). Fonksiyon Blok Diyagramı, bloklar halinde bağlantı hatlarıyla bağlanan girişler ve çıkışlar arasındaki bir fonksiyonu tanımlar.
Fonksiyon Blokları, başlangıçta, sayaçlar, zamanlayıcılar, PID Döngüleri vb. gibi yaygın, tekrarlanabilir görevlerin çoğunu kurabileceğiniz bir sistem oluşturmak için geliştirildi.
Blokları sayfalar üzerine programlarsınız ve ardından PLC sayfaları sürekli olarak sayısal sırayla tarar veya bloklar arasında programladığınız bağlantılarla belirlenir.
Function Block Diagram Avantajları
- Fonksiyon Blok Diyagramı, hareket kontrolleriyle iyi çalışır.
- Görsel yöntem bazı kullanıcılar için daha kolaydır.
- Fonksiyon Blok Diyagramının en büyük avantajı, birçok programlama satırını alıp bir veya birkaç fonksiyon bloğuna yerleştirebilmenizdir.
Function Block Diagram Dezavantajları
Fonksiyon bloklarını sayfanın herhangi bir yerine yerleştirebildiğiniz için, bu PLC Programlama Dili kullanılarak kod düzensizleşebilir. Bu aynı zamanda sorun gidermeyi daha da zorlaştırabilir.
Structured Text (ST)
4. PLC Programlama Dili olan Structured Text yani Yapılandırılmış Metindir. Bu dil, metin tabanlı bir dildir.
Yapılandırılmış Metin, Basic, Pascal ve “C” gibi üst düzey bir dildir.
Algoritmaları ve matematiksel fonksiyonları kullanarak karmaşık görevleri ve tekrarlayan görevleri yerine getirebilen çok güçlü bir araçtır.
Kod, noktalı virgülle ayrılmış ifadeler kullanır ve ardından girdiler, çıktılar veya değişkenler bu ifadeler tarafından değiştirilir.
Her kod satırını yazmalısınız ve FOR, WHILE, IF, ELSE, ELSEIF VE CASE gibi işlevleri kullanır.
Temel veya C dillerinde deneyiminiz varsa, bu PLC Programlama Dili, diğer bazı PLC dil türlerinden daha kolay gelecektir.
Structured Text Avantajları
- Çok düzenlidir ve büyük matematiksel hesaplamaları hesaplamada iyidir.
- Merdiven Diyagramı gibi bazı diğer dillerde mevcut olmayan bazı talimatları kapsamanızı sağlayacaktır.
Structured Text Dezavantajları
- Sözdizimi zor olabilir.
- Hata ayıklamak zordur.
- Çevrimiçi düzenlemek zordur.
Instruction List (IL)
Şimdi size komut listesi olan 5. ve son PLC Programlama Dilini göstereceğim.
Instruction List yani Talimat Listesi ayrıca metin tabanlı bir dildir. Talimat Listesi dili, Montaj Dili’ne benzer. Bu PLC Programlama Dilini kullandığınızda, LD (Yük), AND, OR, vb. gibi anımsatıcı kodlar kullanacaksınız.
Talimat Listesi, her satırın sonuna açıklama eklemek isteyebileceğiniz herhangi bir yorumla birlikte yeni bir satırdaki her talimatla ilgili talimatları içerir.
Instruction List Avantajları
Talimat Listesi dili, kompakt ve zaman açısından kritik koda ihtiyaç duyan uygulamalar için değerlidir.
Instruction List Dezavantajları
Bu PLC Programlama Dilinin başlıca dezavantajları şunlardır:
- “Goto” komutunun bunlardan biri olduğu birkaç yapılandırma olasılığı vardır.
- Ayrıca, daha önce gözden geçirdiğim diğer dillerin çoğuna kıyasla, başa çıkması daha zor olan birçok hata olabilir.
Peki, hangi PLC Programlama Dilinin en popüler olduğunu düşündüğünüze karar verdiniz mi?
Birçok incelemeyi ve görüşü okuduktan ve kendi deneyimlerimden sonra, Ladder Diagram açık ara en popüler PLC programlama dilidir.
Bunun temel nedeni, Merdiven Diyagramı dilinin doğal olarak fiziksel bir röle mantığından dijital ve mantıksal olana teknoloji ilerlemesini takip etmesidir. Bu, mühendislerin ve kalifiye işçilerin bu geçişi takip etmesine, sorunları gidermesine ve yapmasına izin verdi.
Özetle incelediğimiz tüm PLC Programlama Dillerine mutlaka yer vardır. Geçmişiniz, deneyiminiz ve üzerinde çalıştığınız uygulama gerçekten seçeceğiniz PLC Programlama Dilinin anahtarı olacaktır.
En Popüler PLC Programlama Dilleri Hangileridir?
Tüm detaylarını öğreneceğiniz PLC Programlama Dillerine ait videoyu da inceleyebilirsiniz.
