Otomasyon, sanayileşme konusunda ciddi bir atılım imkanı sunmaktadır. Otomasyon sistemleri, ticari faaliyetlerde rekabet gücünü arttırmak için yapılabilecek ilk aşamalardandır. Ayrıca insan gücünü ayrıştırarak makinelerin gerçekleştirdiği tüm iş yükünü tek bir nokta da toplayan sistemlere otomasyon sistemleri adını veriyoruz. Otomasyon nedir, ne iş yarar? Nerelerde kullanılır? İşte bu konu başlıkları hakkında tüm merak edilenler.
İçindekiler
Otomasyon Nedir?
İnsan gücüne olan ihtiyacı en aza indirerek üretim artışını maksimum seviyeye çıkartmak adına makinelerden yararlanarak üretimin gerçekleşmesine otomasyon sistemleri adını veriyoruz. Çoğunlukla makinelerin kontrol ve işlevselliğini bilgisayarlara bırakarak sistem sürekliliği sağlanır. Bu sistemlerin kontrolleri bir SCADA veya HMI gibi ekran tasarımıyla da kullanıcılara takip imkanı sunar. Ekran üzerinden tüm sistemin kontrolü sağlanabildiği gibi müdahalede de bulunabiliriz.
Otomasyon çok geniş bir kavramdır. Örneğin; bir üniversite öğrencisi sınav sonuçlarını öğrenmek adına üniversitenin otomasyon sisteminden yararlanır. Web sayfaları üzerinden de notların takibini yapabilir, geçme notunu ve genel ağırlıklı not ortalamasını dahi görebilir. Ders seçim zamanlarında ders ekleme çıkarma işlemi yapabilir. Başka bir örnek, marketlerdeki ürünlerin barkodunun okutulması ve bu şekilde ürün isminin, detaylarının, fiyatının ekrana düşmesini de verebiliriz.
Elbet farklı sektörler için otomasyondan bahsetsek de mühendisler için otomasyon sistemlerini oluştururken PLC ve Akıllı Röle gibi cihazlar kullanarak bir alt yapı oluşturulur. Sistemler haberleşme protokolleri sayesinde bilgi akışının devamlılığını sürdürür. Sistem içerisinde yer alan aynı veya farklı PLC, Akıllı Röle gibi cihazların haberleşmesi sağlanır. Aynı zamanda saha içerisindeki tüm kontrol ekipmanlarının da sisteme bir haberleşme ağı üzerinden bilgi akışı sağlanır. Otomasyon sistemlerinde kullanılan bazı haberleşme protokolleri şunlardır;
Otomasyon Ne İşe Yarar?
Pek çok farklı işletme için makine ve insan iş gücünün arasında köprüler kurma imkanı sunar. Her şeyden önce, bilimsel dünya ve endüstriyel alandaki çalışmalarda gösterdikleri performans azımsanmayacak şekildedir. Bu nedenle günümüzde insan faktörü olmadan pek çok farklı sektörde makineler üretilerek kolaylıklar sağlamaktadır. Ayrıca otomasyon sistemleri tam ve yarı otomasyon olmak üzere iki farklı yapıda kullanılmaktadır.
Mesela, yarı otomasyon sistemleri insan gücüne de ihtiyaç duymaktadır. Fakat tam otomasyon sistemleri tamamen makineler ile gerçekleşmektedir. Her şeyden önce rekabet gücünü arttırmak isteyen üretim tesisleri tam otomatik sistemleri tercih etmektedir. Ayrıca rekabet gücü açısından tam otomatik sistemler işletmelerin tercihleri arasında gözükmektedir.
Sonuç olarak otomasyon sistemleri, farklı makinelerin birlikte çalışmasına imkan veren bir programlama alt yapısı sunduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca otomasyon sistemleri, insan tarafından oluşan hataları da en aza indirmektedir.
Otomasyon Nerelerde Kullanılır?
Otomasyon sistemleri birçok sektörde kullanılmaktadır. Her şeyden önce otomasyon sistemleri detaylı değerlendirme, verimlilik ve enerji tasarrufları için etkin çözümler sunmaktadır. Yaygın olarak kullanılan otomasyon sistemleri günümüzde şu alanlarda yer almaktadır,
- Üretim sektöründe,
- Beyaz eşya üretiminde
- Cep telefonu üretiminde,
- Elektrik şebekelerinde,
- Hava tahmin sistemlerinde,
- Bilimsel araştırmalarda,
- Asansörlerde vb. birçok alanı sayabiliriz.
Otomasyon Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?
Her sistemin avantaj ve dezavantajları mevcuttur. Mesela, kimileri işin kurulumu ile ilgili olabilirken kimisi de maliyet şeklinde de olabilmektedir. Tüm sistemin alt yapısını değiştirmenin de bazı kriterleri var. Sonuç olarak öncesinde ihtiyaçları iyi analiz etmek gerekmektedir.
Otomasyon Avantajları Nelerdir?
- Hıza dayalı üretim artışları,
- Rekabet gücünüzü arttırması,
- Çıktı kalitesinin artışı,
- İş ve olası kazaların azalması,
- Zamanın daha efektif kullanımı.
Otomasyon Dezavantajları Nelerdir?
- İlk kurulum maliyetleri oldukça yüksektir,
- Sistem devamlılığı için kalifiye personel bulundurulması gerekliliği,
- Otomasyon alt yapısıyla personel sayılarında azalışlar ve buna bağlı olarak işsizlik artışı.
Otomasyon Çeşitleri Nelerdir?
Her sektörde otomasyon sistemlerini görmek mümkündür. Mesela iş yerlerindeki giriş/çıkış kart okuma sistemleri bir otomasyon çeşidine örnektir.
- Endüstriyel Tesis Otomasyonu,
- Öğrenci Otomasyonu,
- Fabrika Otomasyonu,
- Akıllı Bina ve Ev Otomasyonu,
- İşletme Muhasebe Otomasyonu,
- Depo ve Barkod Otomasyonu,
Otomasyon çeşitleri birçok alanda uygulanmaktadır. Sonuç olarak, yukarıda belirttiklerimizin haricinde birçok alanda da kullanılan otomasyon sistemleri çok yaygın olarak kullanılmaktadır.
